ΠΟΙΗΣΙΣ – Β΄ ΚΥΚΛΟΣ
Ὀκτὼ διαδικτυακὰ δίωρα ἀναζητῶντας, ξαναδιαβάζοντας, ἀπαγγέλΛοντας
ΑΝΔΡΕΑΝ ΚΑΛΒΟΝ
γιὰ ἐφήβους καὶ ἐνήλικες μὲ τὸν μουσικὸ Θεόδουλο Ἰωάννου.
Ὁ Σολωμὸς καὶ ὁ Κάλβος, ὁ Ἀνδρέας Κάλβος (1792 -1869) καὶ ὁ Διονύσιος Σολωμὸς
(1798 -1857) – χρονολογικῶς – εἶναι οἱ θεμελιωτές, οἱ γεννήτορες τῆς νεώτερης ἑλληνικῆς
ποίησης. Ζακύνθιοι, ἀντίρροποι, ἀντιπαράλληλοι, ἀπόλυτοι, ὑψιπετεῖς, φλογισμένοι ἀπὸ τὸ
ξέσπασμα τῆς Ἐπανάστασης καὶ τὸ ὅραμα τῆς Ἐλευθερίας, μετεστράφησαν ἀπὸ τὰ ἰταλικὰ
στὰ ἑλληνικά καὶ μᾶς κληροδότησαν ἀθάνατο τὸ ποιητικό τους ἔργο.
Αὐτὴ ἡ ἱεράρχηση ὅμως δὲν ἦταν πάντοτε δεδομένη. Τόσο ἐν ζωῇ ὅσο κυρίως μετὰ θάνατον,
ὅσον ὁ Σολωμὸς δοξάστηκε τόσον ὁ Κάλβος ξεχάστηκε, ὅσον ὁ Σολωμὸς τιμήθηκε τόσον ὁ
Κάλβος ὑποτιμήθηκε, κατηγορήθηκε, λησμονήθηκε. Δὲν ἔχει διασωθῆ οὔτε μία προσωπο –
γραφία, κάποια ἀπεικόνιση τοῦ ποιητῆ τῶν “Ὠδῶν”! Θὰ ἔλθουν ὁ Βικέλας, ὁ Παλαμᾶς, ὁ
Σεφέρης, ὁ Τσάτσος, ὁ Θεοδωράκης… νὰ συμβάλλουν στὴν ἐπαναφορὰ καὶ τὴν “ἀποκατά –
σταση” τοῦ ποιητοῦ. Ὡστόσο τὰ ἐρωτήματα παραμένουν: Τί συνέβη μὲ τὸν Κάλβο; Τί
σημαίνει γιὰ ἐμᾶς, τί κομίζει στὸ σήμερα, πῶς μᾶς “μιλάει”;
Πεδίον μελέτης:
Ὁ “Πρόλογος” καὶ πέντε ἀπὸ τὶς εἴκοσι “Ὠδές”: Ὁ Φιλόπατρις, Εἰς Θάνατον, Εὶς τὸν
Ἱερὸν Λόχον, Ἡ Βρεττανικὴ Μοῦσα, Τὰ Ἡφαίστεια. Ἡ ἀνάγνωση, ἡ ἐμβάθυνση, ἡ προσέγ-
γιση τῆς ἀπαγγελίας θὰ μᾶς ὁδηγήσουν ν᾿ ἀκούσουμε ἴσως τὴν παράξενη, μοναδικὴ μουσικὴ
τῆς “Λύρας” του.
Συμπληρωματικῶς καὶ παραλλήλως ἀναφέρονται:
– Ἀπαραίτητες πληροφορίες ἀπὸ τὸν πολυκύμαντο βίο του ποὺ φωτίζουν τὸ ἔργο του.
– Ἡ ἐποχή του καὶ τὸ πνευματικό, καλλιτεχνικό, γεωπολιτικὸ πλαίσιο – Τὰ μεγάλα κινήματα
Κλασσικισμὸς – Ρομαντισμός.
– Ὁ Κάλβος διωκόμενος Καρμπονάρος, τὰ ἐπαναλαμβανόμενα “συνθηματικὰ” μέσα
στὶς“Ὠδές”.
– Ἡ ἰδιότυπη γλῶσσα του, τὰ “συντακτικὰ λάθη” – τὸ γλωσσικὸ ζήτημα, ἕνας ἐμφύλιος μές
στοὺς ἐμφυλίους.
– Τὸ ποιητικὸ κείμενο ὡς “παρτιτούρα” – ἡ σημασία τῶν τόνων καὶ τῶν σημείων στίξεως –
οἱ δυναμικές piano – mezzoforte – forte. Μετρική, τὰ Κάλβεια μέτρα.
– Κανόνες ὀρθοφωνίας – ἀσκήσεις – ἀναπνοή.
Ἐπιπροσθέτως,
Δύο ποιήματα (Κ. Καρυωτάκης, Γ. Θέμελης) γιὰ τὸν Ἀνδρέα Κάλβο –
σκέψεις καὶ προβληματισμοὶ γύρω ἀπὸ τὰ δίπολα: ἡ λήθη ὡς ἄλλοθι, τὸ ἔθνος καὶ τὸ πένθος, ἡ ὠδὴ καὶ ἡ ὀδύνη.
Οἱ συμμετέχοντες, πέραν τῆς ἀναλύσεως, καλοῦνται νὰ ἀναγνώσουν, ν᾿ ἀσκηθοῦν, ν᾿ ἀποστηθίσουν, ν᾿ ἀπαγγείλουν. Ἡ συν-μετοχή εἶναι τὸ ζητούμενον καὶ πρὸς τοῦτο θὰ δοθοῦν ἠχογραφημένες ἀπαγγελίες τῶν ὠδῶν ποὺ θὰ διδαχθοῦν.
Οἱ 16 ὧρες ἀφιερωμένες στὸν Κάλβο εἶναι ἴσως λίγες, ὅμως ἀρκετὲς ὡς μία ἄσκηση
αὐτογνωσίας γιὰ ἐμᾶς, τώρα ποὺ στρίψαμε τὸν κάβο τῶν 200 χρόνων τῆς Παλιγγενεσίας καὶ πλέουμε στὸ πέλαγος τῶν 100 ἐτῶν τῆς Καταστροφῆς, ἕνα χρέος μνήμης γιὰ ἐκεῖνον, τὸν “καστάλιο κύκνο”.
Ἐκάστη Τετάρτη, 19.00 -21.00, 2, 9, 16, 23 Φεβρουαρίου, 2, 9, 16, 23 Μαρτίου στὸ ΦΡΟΝΕΙΝ.
ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ: ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ 7.00 μ.μ
Leave a Reply